“همه چیز در مورد SWOT”
داده پردازان راما
آیا تا بحال برایتان پیش آمده که خیلی برنامه ریزی و تلاش بکنید ولی نتیجه ای که می‌خواهید را به دست نیاورید؟ اگر با چنین مشکلی روبرو هستنید، چاره کار شما تحلیل سوات (آنلایز SWOT) است.
ما در این مقاله روش تجزیه و تحلیل SWOT را به همراه جدول SWOT برای شما آماده کرده ایم. داشتن درک درستی از جدول SWOT میتواند دید شما را نسبت به جوانبی از کسب و کارتان باز کند که شاید خودتان هم از آن خبری نداشته باشید! در انتهای مقاله، برای اینکه مفهوم SWOT را بصورت عملی مشاهده کنید، یک نمونه کاربردی از شرکت‌های ایرانی و خارجی را آورده‌ایم که به خوبی از این تحلیل استفاده کرده‌اند.با داده پردازان راما همراه باشید.
واژه SWOT یعنی چه؟
قبل از اینکه بدانیم SWOT چیست و چه کاربردی دارد،اول کمی در مورد خود واژه SWOT حرف بزنیم تا ببینیم که اصلا این واژه انگلیسی چه معنی دارد.
واژه SWOT از کنار هم قرار دادن حروف اول چهار کلمه‌ی Strengths (نقاط قوت)، Weaknesses (نقاط ضعف)، Opportunities (فرصت‌ها) و Threats (تهدیدها) ساخته شده است.همانطور که از اسمش پیداست، این تکنیک به ما کمک می‌کند تا به نقاط قوت و ضعف خودمان پی ببریم، فرصت های پیش روی خودمان را بشناسیم، و تهدیدهای احتمالی برای کسب و کارمان را به شیوه موثری مدیریت کنیم.
آنالیز SWOT از کجا به وجود آمد؟
حول و حوش دهه‌های 60 یا 70 میلادی بود که یک استاد دانشگاه به اسم آلبرت هامفری در دانشگاه استنفورد آمریکا مسئول یک پروژه تحقیقاتی بود. این استاد برای اینکه برنامه‌های استراتژیک خودشان را ارزیابی کرده و متوجه دلیل شکست آن بشود، یک تکنیک ارائه داد که اسمش تکنیک سافت (SOFT) بود. دقیقا مثل روش SWOT ،در روش سافت هم حروف اول چهار کلمه کنار هم چیده شده‌اند:
- حرف S به جای کلمه Satisfactory (به معنی رضایت‌بخش) برای بخش‌هایی از کار که در حال حاضر رضایت‌بخش هستند.
- حرف O به جای کلمه Opportunities (به معنی فرصت‌ها) برای فرصت‌هایی که می‌توان در آینده برای پیشرفت استفاده کرد.
- حرف F به جای کلمه Faults (به معنی ایرادها) برای شناسایی ایرادهای موجود در کار.
- حرف T به جای کلمه Threats (به معنی تهدیدها) برای نشان دادن تهدیدهایی که پیشرفت و موفقیت کار را عقب می‌اندازند.
حالا ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که روش سافت چگونه به سوات تبدیل شد؟ در سال 1964، سمیناری به اسم “برنامه ریزی بلند مدت” در زوریخ (بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر در سوئیس) برگزار شد. در این سمینار، یکی از سخنرانان برای اولین بار مدل SWOT را معرفی کرد و به حضار هم گفت که این مدل، اقتباسی از مدل سافت آقای هامفری می باشد.
تحلیل SWOT چیست؟ (SWOT Analysis)
خب حالا که با کلمه سوات آشنا شدید و فهمیدید که ریشه این کلمه از کجا آمده، بیایید ببینیم تحلیل SWOT چیست.
آنالیز SWOT یکی از تکنیک‌های موثری است که کمک می‌کند عوامل درونی و عوامل بیرونی دخیل در یک موضوع را کنار هم گذاشته و آن ها را بسنجیم و از ارتباط بین آن ها به نفع خودمان استفاده کنیم.
جدول سوات: یک استراتژی
همه ما میدانیم که برای انجام هر کاری، نیاز به یک استراتژی داریم. چه در زمینه مسائل شخصی و چه در حوزه کسب و کار. اما چیزی که بسیاری از مردم نمیدانند این است که اصلا استراتژی خودش چه بخش‌هایی دارد و اصلا چگونه می‌توانیم از تحلیل SWOT به عنوان یک استراتژی در انجام کار و کسب و کار استفاده کنیم.
خیلی ساده بخواهیم برایتان بگوییم، هر استراتژی دو دسته از عوامل را شامل میشود: عوامل درونی و عوامل بیرونی. حالا اگر کمی دقت کرده باشید، متوجه میشوید که نقاط قوت و نقاط ضعفی که ماتریس SWOT به شما نشان می‌دهد، معمولا عوامل درونی بوده ولی فرصت ها و تهدیدها عموما به عنوان عوامل خارجی شناخته میشوند.
همانطور که قبلا برایتان گفتیم، یکی از بزرگ ترین مزایای ماتریس SWOT این است که نه تنها در حوزه کسب و کار، بلکه در زمینه تصمیم گیری‌های شخصی نیز میتواند کمکی بزرگی به شما بکند.
S: نقاط قوت شما چیست؟
برای پیدا کردن جواب این سوال، چند سوال مهم از خودتان بپرسید.کسب و کار ما چه مزایایی برای مشتریان دارد؟ ما چه کاری (در صنف کار خود) را بهتر از بقیه انجام می دهیم؟ نظر مردم درباره ی ویژگی‌های مثبت ما چیست؟ چه فاکتورهایی باعث افزایش فروش محصولات ما شده؟امتیاز مثبت ما نسبت به سایر رقبا چیست؟
دقت داشته باشید که وقتی دارید نقاط قوت خودتان را ارزیابی می کنید، باید آن ها را در مقایسه با رقبای خود در نظر بگیرید. برای نمونه، اگر همه رقبای شما محصولاتی با کیفیت بالا ارائه می دهند، دیگر تولید محصولات با کیفیت بالا نقطه قوت شما نیست، بلکه یک ضروریت می باشد. بهتر است برای پیدا کردن نقاط قوت خودتان، ببینید که چه عواملی شما را از بقیه جدا کرده و برگ برنده شما در عرصه رقابت می باشد.
W: نقاط ضعف شما چیست؟
بعد از شناسایی نقاط قوت، نوبت به نقاط ضعف تان می‌رسد.باید فکر کنید و از خودتان بپرسید که لازم است کدام بخش کارمان را بهتر کنیم؟ کدام کار باعث کاهش فروش محصولاتمان شده؟ بهتر است بی‌خیال کدام کار بشویم؟ مشتریان نقاط ضعف ما را در چه چیزی می‌بینند؟ و یا کسب و کار ما از بیرون چه شکلی است؟
O: فرصت‌های پیش رو را ارزیابی کنید
مفیدترین و لذت بخش ترین قسمت تحلیل سوات،پیدا کردن فرصت‌ها و استفاده از آن هاست.برای کشف کردن فرصت‌ها به دو مرحله ی قبلی نیاز دارید و علاوه بر آن،باید نسبت به وقایع اطرافتان آگاه باشید. فرصت‌هایی که ممکن است برای شما رخ دهند و استفاده از آن ها می تواند شما را در کسب و کار خود چندین قدم رو به جلو هدایت کنند. چنین فرصت هایی حتی می توانند از جنس یک رویداد معمولی باشند.
فرض کنید شما یک کتاب فروشی آنلاین دارید و روز 24 آبان روز کتاب و کتابخوانی است.شما برای این روز برنامه ی خاصی در نظر می‌گیرید.شما می‌توانید با استفاده از این رویداد،هم فروش خود را افزایش دهید و هم برای برندسازی تلاش کنید.
البته موضوعی که بیان کردیم فقط یک مثال برای بیان ساده تر مطلب بود،وگرنه فرصت های بسیار زیادی وجود دارند که می توانید از آن ها استفاده کنید. برای نمونه، تغییرات جدید در سبک زندگی مردم (اینکه مردم بیش از پیش به دنیای مجازی روی آورده اند)،تغییر هنجارها و الگوهای اجتماعی همگی نمونه هایی از فرصت هایی هستند که می توانید به بهترین شکل از آن ها بهره منده شوید.
T: تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کنیم
اگر می خواهید بدانید چه تهدیدهای سر راه شما وجود دارد،این سوالات را از خودتان بپرسید:
چه موانعی ممکن است باعث جلوگیری از پیشرفتمان شوند؟ رقبای ما چه کارهایی برای پیشرفتشان می‌کنند؟ آیا بدهی پرداخت نشده داریم؟ تغییرات دنیای تکنولوژی، تغییرات سبک زندگی یا حتی تغییر دولت، بازار ما را تهدید می‌کند؟ آیا استانداردها در حال تغییر هستند؟ آیا نقطه ضعفی داریم که به ما ضربه بزند؟
دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات
حالا که به اندازه کافی با مفهوم تحلیل SWOT آشنا شده‌اید، وقت آن است که نمونه ای از پیاده‌سازی این آنالیز را به عنوان مثال بخوانید تا مقاله را به اتمام برسانیم.
نمونه سوات: یک وبسایت رزرو هتل ایرانی
تابستان سال 96 بود یکی از سایت‌های رزرو هتل کشور فیلتر شد. پس ما تا اینجا یک تهدید (T) داریم و آن فیلترشدن سایت است. فکر می‌کنید سایت مذکور چطور این تهدید را به یک فرصت(O)ارزشمند تبدیل کرد؟ کافی بود تا به تیترهای خبری که در همه جا پخش شده بود نگاهی بیاندازید.وبسایت فلان، بزرگترین وبسایت رزرو هتل در کشور، فیلتر شد.
این وبسایت با یک حرکت هوشمندانه، این تهدید را به یک فرصت تبدیل کرد تا خودش را به عنوان (بزرگترین وب سایت رزرو هتل در کشور) در همه جا معرفی کرده و به این شکل برندسازی کند! البته شناخت نقاط قوت هم در این حرکت، نقش مهم و کلیدی داشت. مثلاً در متن خبر می‌خوانید که این شرکت دارای گواهینامه‌های معتبر و مورد اعتماد است و هیچ‌گونه تخلفی مرتکب نشده است. پس با شناخت نقاط قوت درونی شرکت توانستند تهدیدات بیرونی را به فرصتی برای رشد و برندسازی تبدیل کنند.
حالا نوبت شماست!
ما هر آنچه که لازم بود را خدمت شما کاربران عزیز گفتیم.الان نوبت شماست که با جدول SWOT کسب‌و‌کارتان را ارزیابی کنید!