“دیجیتال مارکتر (بازاریاب دیجیتال) کیست؟”
داده پردازان راما
به‌طور کلی دیجیتال مارکتر یا بازاریاب دیجیتال کسی است که از ابزارها و پلتفرم‌های آنلاین برای رسیدن به مشتریان بالقوه یک کسب و کار استفاده می‌کند.
توانایی دیجیتال مارکترها فقط به طراحی و تدوین کمپین‌های تبلیغاتی خلاصه نمی‌شود، بلکه یک بازاریاب دیجیتال حرفه ای می‌تواند با آنالیز مداوم کانال‌های مختلف بازاریابی مثل اینستاگرام و … به برندها شکل دهد و کاری کند که حضور همیشگی شان در فضای آنلاین تضمین شود. پس پاک شدن یا نشدن یک برند از خاطر مشتری به هنر دیجیتال مارکترها بستگی دارد.
حالا شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که کار دیجیتال مارکترها چه تفاوتی با بازاریابان سنتی دارند؟
با داده پردازان راما همراه باشید.
تفاوت بازاریاب دیجیتال و بازاریاب سنتی
هدف هر دوتا گروه در کل یکی بوده و هر دو گروه تلاش می کنند تا مسیر زیر را قدم به قدم پیش بروند:
- کاری می کنند تا توجه مخاطب جلب شود
- با گرفتن اطلاعاتی از مخاطب فاصله شان را کمتر می کنند
- ارتباط را با به کارگیری استراتژی های متفاوت حفظ می کنند
- محصول را به مخاطب نشان می دهند
- مخاطب را قانع می کنند تا خرید کند
- مشتری را به مشتری وفادار تبدیل می کنند
شش مرحله بالا در هر دو مورد از زیرشاخه‌های بازاریابی اتفاق میفتد؛ حال برای اینکه موضوع واضح تر شود،میخواهیم این مسیر را برای کاراکتر بازاریاب دیجیتال و یک بازاریاب تلفنی باهم مقایسه کنیم.
کاراکتر اول:
مریم فرج پور (بازاریاب تلفنی ابزار جوش وصال)
- در تماس‌های اول، مریم سعی می‌کند تا متوجه شود مغازه دار (آقای زینال وند) از چه برندهایی خرید می کند تا در بین مکالمات آینده با گفتن مزیت رقابتی محصولاتش، توجه مخاطب را به محصولات خود جلب کند.
- در یکی از تماس‌ها متوجه صدای خنده کودکی می‌شود، آقای زینال وند می‌گوید صدای نوه اش علی است. مریم جایی یادداشت می کند تا در تماس های بعدی حتماً حال علی را هم بپرسد تا ارتباط خود را نزدیک تر کند.
- شماره موبایل آقای زینال وند را می‌گیرد و از او اجازه می خواهد تا زمان جشنواره ها را به صورت اس ام اسی به ایشان اطلاع بدهد.
- مشخصات کابل‌های PVC و TPR را برای آقای زینال وند توضیح می‌دهد و توصیه دوستانه خودش را هم ضمیمه می‌کند تا مغازه‌دار راحت‌تر انتخاب کند.
- با ارائه اسامی مشتری هایی که در شهر آقای زینال وند از شرکت وصال خرید می کنند، مغازه دار چند حلقه کابل جوش به عنوان نمونه می خرد.
- بعد از اینکه آقای زینال وند کابل جوش را خرید، دیگر مسیر برای شرکت وصال باز شده است. پس مریم سعی می‌کند تا به مرور دیگر محصولات را هم به او معرفی و بفروشد و نگذارد مشتری حتی برای خرید یک انبر کوچک پیش رقبا برود.
کارکتر دوم:
سمیرا علیزاده (دیجیتال مارکتر پوشاک بچگانه قنداق)
- با استفاده از تبلیغات کلیکی و لندینگ پیج مخاطب را به سایت قنداق می‌کشاند.
- با وعده استفاده از «کد تخفیف در اولین خرید» از مخاطب می‌خواهد که در سایت ثبت نام کند.
- تخفیف ها و محصولات جدید را از طریق پنل اس ام اس ارسال می کند.
- لینک اینستاگرام یا دیگر شبکه های اجتماعی را برای مخاطب می فرستد تا محصول را ببیند.
- در پست‌ها و استوری‌ها وجه تمایز قنداق را با سایر برندها نشان می‌دهد، برای مثال اسلاید‌هایی در مورد بیماری‌های پوستی کودکان و ارتباطش با پارچه لباس می‌گذارد و از جنس پارچه پوشاک قنداق می‌گوید.
- بعد از اینکه محصولی فروش رفت سعی می کند تا دیگر محصولات را هم به مخاطب معرفی کند و حتی در نمونه‌هایی با ارائه پرشسنامه آنلاین نشان می‌دهد که چقدر «رضایت از خرید» برای برند قنداق اهمیت دارد.
ما با بررسی این دوتا کارکتر متوجه شدیم که مسیر و هدف هردو در مجموع یکی است، اما توجه داشته باشید که تفاوت‌های مهمی این وسط وجود دارد. ولی تفاوت آن ها در چیست؟
مثلاً اینکه دیجیتال مارکترها می‌توانند به لطف ابزارهایی مثل گوگل آنالیتیکس که در ادامه بیشتر در موردش می‌گویم، اطلاعات به بیشتر در زمان کم تری به دست بیاورند و ب ه‌علاوه به جامعه بزرگتری هم دسترسی داشته باشند. به‌غیراز این مورد، شما می‌توانید در بازاریابی دیجیتال نتایج را با عدد و رقم و به صورت دقیق تحلیل کنید، این درحالی است که در بازاریابی سنتی کسی نمی دانید چند نفر بیلبوردی را که در یک بزرگراه نصب کردید دیده اند.
حال که فهمیدیم بازاریاب دیجیتال کیست و چه نقش مهمی دارد،میخواهیم ببینیم دیجیتال مارکتر چه مهارت‌هایی باید داشته باشد.
مهارت های یک دیجیتال مارکتر که باید بلد باشد
اگر تابه حال آگهی‌های استخدام سایت جابینجا یا جاب ویژن را چک کرده باشید،حتماً دیده اید که کارفرماها مهارت های مورد نیاز برای هر پوزیشن را در دو دسته مهارت‌های نرم و مهارت‌های سخت دسته بندی می‌کنند.
مهارت‌های نرم همان ویژگی‌های شخصیتی شما می باشد که باید برای خوب ظاهر شدن در شغل موردنظرتان آنها را پرورش دهید؛ مثلاً اگر می‌خواهید دیجیتال مارکتر شوید مهم‌ترین مهارت‌های نرمی که از شما می‌خواهند این سه مورد است:
- روحیه همکاری تیمی داشته باشید (چون قرار است مدام با بچه‌های محتوا، سوشال، سئو و … تعامل داشته باشید.)
- نحوه ارتباط برقرار کردن با آدم‌های مختلف را بلد باشید (توجه داشته باشید درست است که کار شما قرار است آنلاین باشد، اما به‌هرحال آدم‌ها همان آدم‌ها هستند، پس باید بتوانید پیام برند را جوری به گوش مخاطب برسانید که زبان شما را بفهمد و به‌اصطلاح جواب سلام‌تان را بدهد.)
- مولتی تسک باشید (مولتی تسک بودن یعنی اینکه بتوانید همزمان چند کار را باهم انجام دهید یا مدیریت کنید، مثلاً هم باید حواستان به پست اینستاگرام باشد، هم وضعیت بلاگ را زیر نظر بگیرید و …)
غیر از موارد بالا بهتر است همیشه دنبال یادگیری و ارتقا دانش دیجیتال مارکتینگ خود باشید و خودتان را به روز نگه دارید، چراکه الگوریتم‌های گوگل مرتب آپدیت می شوند و هر روز ابزارهای جدیدی برای آنالیز داده به کسب و کارها معرفی می‌شود. پس شما به‌عنوان یک دیجیتال مارکتر باید اولین نفری باشید که این ابزارها را تست کرده و به بقیه معرفی می کند.
در کنار همه این موارد که گفته شد، اگر خلاق باشید، کارتان بسیار آسان ترمی شود و به این ترتیب استراتژی ها و راه حل های تبلیغاتی تان یک سر و گردن از بقیه بالاتر است.
حالا سراغ لیست مهارت های سخت می رویم و در ادامه مهم ترین مهارت‌های یک بازاریابی دیجیتال که باید بلد باشید را مطالعه می کنید. اگر درباره هرکدام سوالی برایتان پیش آمد در کامنت‌ها بپرسید تا بیشتر راهنمایی تان کنیم.
مهارت اول: جستجوی حرفه ای در گوگل را یاد بگیرید
همانطور که در بالا گفته شد شغل دیجیتال مارکتر، شغلی نیست که بتوان صرفاً با دانش قبلی در آن دوام آورد. برای نتیجه گرفتن در این شغل باید هرروز مطالب و راهکارهای جدید را دنبال کنید.
برای اینکه بتوانید با یک جستجو جواب سوال تان را بفهمید تا وقت با ارزش تان هدر نرود، باید جست و جوی حرفه ای در گوگل و یا حتی نحوه سوال پرسیدن از چت بات ها را یاد بگیرید. توجه داشته باشید که هنگام مکالمه با چت جی پی تی نیز این موضوع اهمیت زیادی دارد که بدانید چه سوالی ازش بپرسید تا جواب مناسب و درستی به شما بدهد. پس، از این نکته مهم غافل نشوید.
مهارت دوم: با جادوی محتوا و بازاریابی محتوایی آشنا باشید
به عنوان یک دیجیتال مارکتر باید بهتر از هرکسی بدانید که هسته هر کمپینی، محتوای آن کمپین می باشد. پس بهتر است اول این هسته به درستی و بر اساس هدفی که از قبل تعریف شده در زمین کاشته شود تا در مسیر شاخ و برگ‌ها به میوه و نتیجه برسیم.
البته همیشه لازم نیست استراتژی محتوا را شما بنویسید، اما به طور کلی باید نسبت به انواع محتوا، لحن برند و اینکه در چه زمانی چه محتوایی گذاشته شود،باید شناخت داشته باشید.
مهارت سوم: از تکنیک‌های سئو سر دربیاورید
برای اینکه بتوانید در موتورهای جستجو، رقبایتان را پشت سر بگذارید و به صفحه اول جست و جو برسید، باید از انواع تکنیک ها سئو استفاده کنید. البته همانطور که بالاتر هم گفته شد الگوریتم های گوگل دائماً در حال تغییر هستند، پس این طبیعی است که قوانین و قواعد سئو نیز به مرور تغییر کند. اگر می خواهید در جلسات گروهی حرفی برای گفتن داشته باشید و از آن مهم تر، زبان کارشناس های سئوی تیم تان را متوجه شوید باید مرتب دانش تان را در این زمینه به روز کنید.
مهارت چهارم: بازاریابی ایمیلی و پیامکی بدانید
در هر صنفی که کار کنید بسته به نوع بیزینس مخاطب تان، می توانید برای معرفی کالا و درنهایت جذب مشتری از ایمیل یا پیامک و یا هردو استفاده کنید. ناگفته نماند که ایمیل مارکتینگ و اس ام اس مارکتینگ،از ارزان ترین روش‌های بازاریابی و تبلیغات به حساب می‌آیند و شما باید در سمت یک دیجیتال مارکتر به جیب کارفرما هم فکر کنید! پس اصول ارسال پیام، نحوه نوشتن آن و کار کردن با پیام رسان های انبوه را بلد باشید.
مهارت پنجم: از کاربرد گوگل ادز باخبر باشید
گوگل ادز یک ابزار برای تبلیغ کردن است،اما نه هر تبلیغی. با تبلیغات گوگل شما می‌توانید بودجه کسب و کار مورد نظرتان را در زمان درست و در جای درست خرج کرده تا به بیراهه نر‌وید. حالا ادز چگونه کار می کند؟ با استفاده از تبلیغات گوگل، صفحات مختلف سایت تان به یک بازه سنی مشخص، جنسیت مشخص، کسانی که در یک کشور خاص زندگی می‌کنند و کسانی که یک عبارت کلیدی مشخص را سرچ می کنند نشان داده می‌شود و به این‌صورت ترافیک پُرملاتی به سمت سایت تان هدایت می‌شود.
مهارت ششم: بدانید تبلیغات کلیکی چیست
رسالت اول و آخر دیجیتال مارکترها گرفتن کلیک است؛ هرچه بیشتر کلیک بگیرید، هم پرچمتان بالاتر رفته و هم حقوق تان بالا میرود. تبلیغات کلیکی دوپینگی است که به وسیله آن می توان کلیک‌های سایت تان را چند برابر کرد و مشتری های بیشتری را برای خرید محصولات تان قانع کرد تا مشتری را به سمت سبد خرید کشید.
مهارت هفتم: نحوه تدوین استراتژی کمپین تبلیغاتی را بلد باشید
یک کمپین تبلیغاتی از شروع و ایده پردازی تا اجرا و ثبت بازخورد، مراحل متفاوتی دارد؛ اگر قرار است شما در آینده شغل دیجیتال مارکتر را انتخاب کنید، باید با این پروسه به طور کامل آشنا بشید تا از تلف کردن وقت خودتان و همکارانتان و همین طور هدر دادن هزینه ها جلوگیری کنید.
توجه داشته باشید که از بین تمام چیزهایی که تا الان به‌عنوان مهارت بازاریاب دیجیتال گفته شد، مهم ترین توانایی شما باید تدوین استراتژی بر اساس هدف‌های از قبل مشخص شده شرکت باشد.چون از شما انتظار دارند بتوانید از بالا به فرآیند انجام کارها نظارت کرده و دورنمای کلی از آن چیزی که قرار است در کمپین‌ها اتفاق بیفتد را داشته باشید. بقیه اعضا هم در طول مسیر به شما کمک می‌کنند تا با برگزاری جلسات ایده پردازی، تیم creative و دیزاین بتوانند خروجی نهایی را جوری طراحی کنند که پیام برند به درستی به مخاطبان منتقل شود.
مهارت هشتم: روی شبکه‌های اجتماعی مختلف تسلط داشته باشید
اگر به یاد داشته باشید گفتیم که اول این مطلب از کانال‌هایی صحبت کردیم که دیجیتال مارکترها باید آنها را شناسایی و تست کنند؟ شبکه‌های اجتماعی مختلف مثل اینستاگرام، فیسبوک، توییتر، تلگرام و … هرکدام یک جور راه ارتباط با مخاطب‌هایتان به حساب می‌آیند. شما باید با داشتن دانش کافی از این فضاها، اولاً تشخیص دهید که فعالیت در این پلتفرم ها به درد کسب و کار شما می خورد یا نه، و بعد بروید سراغ تدوین استراتژی مناسب و درست کردن تقویم محتوایی. البته به این نکته اشاره کنیم که همیشه هم نوشتن برنامه برای انتشار محتوای سوشال از وظایف دیجیتال مارکتر نیست و ممکن است به تیم سوشال واگذار شود؛ اما شما باید برای بررسی و تحلیل روش‌های تبلیغاتی انتخاب شده به انواع شبکه‌های اجتماعی تسلط کافی داشته باشید.
مهارت نهم: از سناریونویسی و مراحل ساخت ویدیو سر دربیاورید
کپی راتینگ فقط به نوشتن تیتر خلاصه نمی شود، اکثر ویدیوهایی که در اینستاگرام می بینید چه آموزشی و چه تبلیغاتی، بر اساس یک سناریوی خاص و اولیه ساخته شده اند. یکی از مهارت‌های دیجیتال مارکتر این است که با نوشتن سناریو و چگونگی ساخت ویدیو آشنا باشید تا بتوانید درست و اصولی با کپی رایترها، تیم فیلمبرداری و تدوین ارتباط برقرار کنید و خروجی کار را از نظر میزان اثربخش بودن با سنجه هایی که از قبل در نظر گرفته شده بررسی کند.
مهارت دهم: کار با ابزارهای تحلیل و آنالیز را یاد بگیرید
هر کمپینی هر چقدر هم که خوب و خلاق باشد اگر نتواند تارگت‌هایی که برایش تعیین شده را بزند فایده‌ای ندارد. برای اینکه بتوانید متوجه شوید کمپینی که راه‌اندازی کردید به اهداف سازمانی رسیده است یا نه، باید با استفاده از ابزارهای آنالیز و تحلیل استفاده کنید. هرکدام از کانال‌های بازاریابی دیجیتال مثل سایت، سوشال مدیا و … ابزار مخصوص به خودشان را برای تحلیل داده‌ها دارند. مثلاً برای تحلیل آمار بازدید سایت سرچ کنسول و برای تحلیل میزان محصولات فروش رفته آنالیتیکس مناسب است.
اگر می‌خواهید یک دیجیتال مارکتر حرفه ای باشید باید به تمام ابزارهای تحلیلی موردنیاز مسلط باشید.در ادامه لیستی از پرکاربردترین ابزارها را که بیشتر از بقیه به کارتان می‌آید، قرار داده ایم:
- سرچ کنسول
- گوگل آنالیتیکس
- گوگل تگ‌منیجر
- Kwfinder (ابزاری برای تحقیق کلمات کلیدی)
- Semrush (بررسی رتبه سایت در کلمات کلیدی مختلف، بررسی اعتبار کلی دامنه یا صفحه‌ای خاص از سایت شما، بررسی سئو On-Page و …)
- Ahref (ابزاری برای تحلیل بک‌لینک‌های سایت خودتان و رقبا)
- Sender (سرویس ارسال ایمیل)
- Hotjar (ابزاری برای رصد رفتار کاربران در سایت)
- Socialblade (ابزار تحلیل شبکه‌های اجتماعی)
- Gtmetrix (برای بررسی سرعت سایت)
- Google Data Studio (ابزار گزارش‌دهی با قابلیت اتصال به آنالیتیکس)
- ترلو (برای مدیریت تسک‌ها و پروژه‌های مختلف)
- Yoast SEO (افزونه‌ای برای بررسی مطالب سایت از نظر سئو)
وظایف یک بازاریاب دیجیتال چیست؟
بیایید نگاهی به دو مورد از آگهی‌های استخدام کارشناس دیجیتال مارکتینگ در سایت‌های کاریابی بیندازیم تا ببینیم توقع ها در چه حد است.
آگهی اول
آگهی دوم
همانطور که دیدید این دوتا شرکت، وظایف متفاوتی را از دیجیتال مارکتر مدنظرشان انتظار دارند. حالا تکلیف ما چیست؟ بالاخره برویم فتوشاپ یاد بگیریم یا سرچ کنسول؟
چه بخواهیم چه نخواهیم بازه کارهایی که از دیجیتال مارکترها توقع دارند متغیر است، برای مثال استارت آپ‌ها و شرکت های کوچک معمولاً دنبال یک نفر می‌گردند که بتواند هم زمان چند کار مختلف را انجام بدهد؛ هم عکس‌ها را ادیت کند، هم اینستاگرام را رصد کند، هم اگر نیاز باشد گوشی را دستش بگیرد و برای شبکه‌های اجتماعی ویدیو بسازد و … .
اما شرکت‌های بزرگتر ازآنجایی که خودشان تیم‌های تولید محتوا، سوشال، سئو و … دارند، از دیجیتال مارکترها همان کار اصلی شان یعنی تدوین استراتژی، تحلیل کمپین‌ها و فعالیت‌های مرتبط را می‌خواهند و ادیت و فیلمبرداری را به اشخاص دیگری واگذار می‌کنند.
حالا توصیه من برای تازه کارها و کسانی که سابقه کار کافی در این زمینه ندارند این است که برای شروع، کار کردن با اپ های پرکاربرد ادیت عکس و ویدیو را یاد بگیرند.بعد اگر لازم شد، سراغ یادگیری فتوشاپ و پریمیر هم بروند.
حقوق دیجیتال مارکترها چقدر است؟
حقوق دیجیتال مارکترها چقدر است؟
حقوق کارشناس دیجیتال مارکتینگ از چیزی حدود 10 میلیون تومان شروع می‌شود تا حدود 20 میلیون تومان. مسلماً این تفاوت مبلغ به سابقه کار و میزان مهارتی که از شما دارید بستگی دارد؛ بنابراین هرچقدر بتوانید روی مهارت‌هایتان کار کنید و پروژه‌های موفقی را در رزومه تان بگنجانید، احتمالش بیشتری دارد است که بتوانید حقوق بیشتری هم بگیرید.
و در آخر اینکه اگر بتوانید به‌عنوان مدیر دیجیتال مارکتینگ، جایی استخدام شوید؛ میزان حقوق دریافتی تان جزیی از بازه 20 تا 45 میلیون تومان می‌شود.
حالا چطور دیجیتال مارکتر شویم؟از کجا شروع کنیم؟
برای اینکه دیجیتال مارکتر شوید و مهارت‌هایی که بالا گفتیم را یاد بگیرید، 4 راه پیش‌رویتان قرار دارد:
- به صورت خودخوان دانش خودتان را بالا ببرید
- در دوره‌های آموزشی ثبت نام کنید
- کارآموز دیجیتال مارکتینگ شوید
- همه موارد بالا
اگر می خواهید خودتان یاد بگیرید، باید زمان زیادی را صرف کنید و آهسته و پیوسته پیش بروید تا حرف‌هایی برای گفتن داشته باشید.اما اگر می‌خواهید از تجربه دیگران استفاده کنید، نتایج پروژه‌های واقعی را از نزدیک ببینید و خودتان هم زیر نظر مدرس دوره روی یک پروژه واقعی کار کنید؛ پیشنهاد من این است که در دوره های آموزشی دیجیتال مارکتینگ شرکت کنید.
خب برویم سراغ مورد سوم یعنی کارآموزی دیجیتال مارکتینگ، اگر همین حالا سایت جابینجا یا جاب ویژن را باز کنید شرکت‌های متنوعی را می‌بینید که دنبال کارآموز دیجیتال مارکتینگ می گردند. اگر در این زمینه زیرصفر هم باشید، اصلاً نترسید؛ رزومه ای برای خودتان درست کنید و به همه شرکت ها بفرستید. فقط این را بخاطر داشته باشید که شما به عنوان کارآموز وارد این شرکت‌ها می‌شوید پس باید توقع خودتان را تا حد زیادی پایین بیاورید؛ چرا که ممکن است تا 6 ماه اول حقوقی به حساب تان واریز نشود.
راه دیگرتان برای یادگیری دیجیتال مارکتینگ این است که هر سه تا مورد یا دو مورد از سه مورد بالا را به صورت ترکیبی پیش ببرید.
طالع‌بینی دیجیتال مارکترها
با توجه به اینکه قرار نیست هیچ وقت گوشی از دست مردم بیفتد، پس روز به روز شرکت‌ها و کارفرماهای بیشتری به این نتیجه می‌رسند که جای یک کارشناس دیجیتال مارکتینگ در کسب و کارشان خالی است. پس شما از این نظر خیالتان راحت باشد که کار همیشه در این زمینه وجود دارد؛ فقط ممکن است مثلاً این شبکه اجتماعی برود، آن یکی جایش را بگیرد، اما کسی که همچنان استوار و برقرار باقی خواهد ماند شما هستید. البته به شرط اینکه مرتب خودتان را به روز نگه دارید و از ابزارها و الگوریتم‌های جدید بی خبر نمانید. امیدواریم که بتوانید به‌عنوان یک دیجیتال مارکتر به چیزهایی که می‌خواهید برسید. در رابطه با مقاله هم اگر فکر می‌کنید هنوز سوالی وجود دارد که ما پاسخ ندادیم، کامنت بگذارید تا در به‌روزرسانی‌های بعدی، مطلب را اصلاح کنیم.